Luisteren......

Afgelopen weekend werd ik geprikkeld n.a.v. een gesprek met een andere moeder. Wat is dat toch met luisteren? En dan heb ik  het over echt en werkelijk luisteren wat de ander zegt. Er echt zijn voor de ander. Deze moeder vertelde enkele voorvallen over haar kinderen waarin ze aangaf dat haar kinderen zo ongehoorzaam zijn. Door goed te luisteren naar haar verhaal bleek dat zij heel veel aan haar hoofd heeft, waardoor ze met andere dingen bezig is die ook belangrijk zijn,  maar ze niet echt open kan staan voor haar kinderen. Ze is niet in het NU aanwezig. En dat prikkelde mij…… Zij kan niet luisteren naar haar kinderen en dus luisteren haar kinderen niet naar haar????????.Dit klinkt heel cru dat begrijp ik. Er zit alleen wel een kern van waarheid in. Alle kinderen zijn spiegels en houden ons met liefde voor wat wij zelf nog te leren hebben.

Ook ik heb het niet altijd onder de knie begrijp me niet verkeerd. Als ik moe ben of gehaast sta ook ik alleen nog open voor mijn eigen verhaal.  Wat mij alleen opvalt is dat er slecht geluisterd wordt naar elkaar. Ik hoor het in het relaas van die vriendin, ik hoor het in de verhalen van mijn oudste over (de middelbare) school. Ik hoor het ook terug bij de pedagogisch medewerkers die ik coach en begeleid. 😞

Inzicht.

Als ik de tijd neem en luister naar wat mijn kinderen( of mijn pedagogisch medewerkers )mij vertellen dan levert mij dat heel veel op. En dat vind ik zo mooi en waardevol van echt luisteren. Het levert mij inzicht op. In hoe mijn kind kijkt naar de dingen, wat er speelt bij mijn kind, wat hij nodig heeft om de volgende stap te zetten naar groei als mens. En het levert mij begrip op.
Dit wil ik dan ook graag meegeven aan de kinderen en volwassenen met wie ik werk. Het brengt ons zoveel verder in de opvoeding zowel op professioneel gebied  als op persoonlijk vlak.
Luisteren doet iets met je gevoel van eigenwaarde.  Je word gezien en gehoord. Dat is de kern van ons bestaan!

Luisteren is een vak op zich. Zeker als je weet dat er constant gedachten door je eigen hoofd gaan. Al die associaties die komen als iemand iets verteld😥 dan is luisteren hard werken. Enige tijd geleden heb ik kennis gemaakt met de dialoog.  Door te leren luisteren zonder oordeel en alleen maar vragen stellen die het verhaal van de ander verduidelijken heb ik geleerd dat ik daarmee er echt kan zijn voor de ander. En dat ik, als zeer gevoelig mens, het verhaal makkelijker bij de ander kon laten. Door te luisteren en de ander de ruimte te geven hoef ik niets te doen met alles wat er bij mij binnenkomt aan gedachten en gevoelens. Het is van de ander en dat voelt heel fijn. Het creëert letterlijk afstand.

Hoe doe je dat nou dat luisteren?

  • Neem de tijd.
  • Wees eerlijk. Heb je echt geen tijd of ben je met iets ingewikkelds bezig geef dat aan.  Of schat in hoe belangrijk het is voor je kind (of de volwassene).
  • Als je merkt dat je gedachten komen, probeer er geen aandacht aan te schenken.(komen ze toch, laat ze met liefde weer wegdrijven)
  • Stel verdiepende of verduidelijk vragen.
  • Dwaal je af? Probeer samen te vatten.
  • Laat blijken dat je de ander hoort. Niet met een soort gelijk verhaal. Denk aan knikken, bevestigen wat de ander zegt en evt. vragen stellen.
  • Bij kinderen kan het helpen om samen iets te doen. Als je samen een wandeling maakt kan je kind makkelijker vertellen en jij kan er onvoorwaardelijk zijn voor je kind.
  • Bij het echt luisteren is het verstandig om je mening en advies  achterwege te laten.
  • Zorg ervoor dat je niet makkelijk afgeleid kan worden (Tv, telefoon, tablet)

Het mooie van echt luisteren is dat men vaak zelf met de oplossing komt.  Het hoeft niet gelijk😉 uiteindelijk komt het inzicht er vanzelf.

Het echte leven.

Mijn eigen kinderen zijn nu 8 en 13 jaar. In mijn opvoeding heb ik altijd geprobeerd om te luisteren naar ze. Naar hun verhalen, naar problemen die er spelen groot of klein, naar argumenten en smoesjes. En niet dat ze dan altijd maar hun zin krijgen of dat ze gelijk hebben. Meer om hun kant van het verhaal te laten horen. Vaak is het namelijk al genoeg om hun kant te laten vertellen. Meestal ontstaat er een soort lucht (verduidelijking) van een “probleem” en kunnen ze zelf weer verder. En soms komen er ook dingen boven tafel die mij weer verder helpen. Mijn oudste verteld mij graag zijn verhaal als ik aan het koken ben of als we samen staan op te warmen bij de verwarming (geen afleiding)

Ik moet ook wel heel eerlijk bekennen dat het luisteren bij mijn jongste nog wat ingewikkelder licht. Hij heeft een zeer sterke wil en hoort graag zijn eigen ideeën en hersenspinsels. Zo erg graag dat hij niet  altijd kan luisteren naar anderen en ook letterlijk niet altijd hoort wat er gezegd of gevraagd wordt. (Dit klinkt misschien wat negatief, ik heb geleerd dat hij dit niet expres doet. Er gaan zoveel gedachten door zijn hoofd en hij wil heel veel dat hij die drang nog niet onder controle heeft).
En daar zit nu mijn uitdaging. Ik wil hem met liefde de ruimte geven om te vertellen, maar ik ben er ook om hem te leren dat ook hij moet leren om te luisteren naar de ander. Ondertussen heb ik geleerd dat als hij enthousiast is hij de gelegenheid neemt (en dus ook nodig heeft) om zijn verhaal te vertellen.  Aan tafel, bij het vertellen over onze belevenissen van de dag, kan hij doorslaan. Het helpt hem (en ons) om te werken met een vertel steen. Als de steen bij jou ligt mag je vertellen en de ander moet luisteren. Een vraag stellen mag ter verduidelijking. Is het verhaal klaar dan krijgt iemand anders de steen. In het begin was het nogal geforceerd, maar het gaat steeds beter. We gebruiken de steen alleen als het te erg is en hij niet meer te stoppen is met vertellen. Door met de steen te werken wil ik hem laten zien dat zijn verhaal belangrijk is, maar zeker ook het verhaal van zijn broer en van ons.

De vertelsteen werkte ook bij een clientje S.(6 jaar) S. vond het heel moeilijk om in de kring niet te reageren als de juf iets vertelde. S. voelde een grote drang om steeds weer te reageren en kon hij niet meer luisteren wat de juf nu werkelijk vroeg.  Dit zorgde voor frustratie bij de juf " Hij wil altijd haantje de voorste zijn!" "Hij geeft andere kinderen geen eens de kans" . Het zorgde echter ook grote frustratie bij het jongentje. Zijn vinger ging steeds hoger, hij stond op van zijn stoel. En voelde zich keer op keer teleurgesteld als hij niet de beurt kreeg of als hij wel de beurt kreeg had hij de vraag van de juf half gehoord en gaf niet het goede antwoord of had het heel ergens anders over.. Een mooie les voor zowel de juf als voor S. hij mag hier zeker in leren om op zijn beurt te wachten. En dat je niet altijd kan reageren op de juf. De juf mag hier leren om goed te kijken/luisteren naar S en alle andere kinderen in de klas. S.heeft een andere drive dan de juf aanneemt. Door in de coachings momenten te oefenen met de vertelsteen. Door dit ook thuis toe te passen en ouders dit met de juf te bespreken leerde het jongentje te luisteren naar andere kinderen te luisteren naar de juf en  zijn behoefte om te reageren uit te stellen.

Conclusie:
Voor mij is luisteren een hele waardevolle tool in het coachen van kinderen, pedagogisch medewerkers en in de opvoeding van mijn eigen kinderen. Het geeft mij inzicht in hoe de persoon tegenover mij denkt en in het leven staat. Het levert mij begrip op voor de ander. Doordat ik luister naar de ander, luistert de ander negen van de tien keer ook naar mij.

Luisteren is voor mij gezien en gehoord worden.


Ps: S. heeft met veel plezier zijn eigen vertelsteen gemaakt.